برائت شرعیحکم شارع به برائت ذمّه مکلف از تکلیف مشکوک، بعد از جست و جو را برائت شرعی گویند. ۱ - تعریفبرائت شرعی، مقابل برائت عقلی بوده و عبارت است از حکم شارع به برائت ذمه مکلف، نسبت به تکلیف مشکوک، در مواردی که بعد از جست و جوی از دلیل، شک او در تکلیف واقعی بر طرف نگردد. به بیان دیگر، در هر مورد مشکوکی که حکم واقعی بر مکلف مجهول بماند، شارع با جعل حکم ظاهری، اباحه ظاهری آورده و تکلیف را بر می‌دارد. ۱.۱ - مثالاگر مکلف، در وجوب غسل جمعه یا حرمت استعمال دخانیات شک نماید و بعد از جست وجو، دلیلی پیدا ننماید، شارع، به اباحه انجام تکلیف مشکوک ( استعمال دخانیات ) و یا ترک آن ( وجوب غسل جمعه ) حکم می‌دهد. ۲ - مستنداتاصولیون، برای اثبات برائت شرعی به آیات و روایاتی تمسک نموده‌اند. [۶]
فضلی، عبد الهادی، مبادی اصول الفقه، ص۲۰.
[۱۱]
مشکینی، علی، تحریر المعالم، ص۱۸۸-۱۸۹.
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۲۷۳، برگرفته از مقاله «برائت شرعی». |